Debuxante e ilustrador cunha ampla actividade desde mediados dos anos noventa, cando promoveu numerosísimos fanzines como
"Ovo",
"Costra de Postre",
"Os rústicos da guadaña",
"Craneografía" e
"Craneofilia". Participou nas dúas etapas da revista
"Golfiño" realizando a serie
"A fraga Milmañas" con guións de
Carlos Amil. Traballos seus viron a luz en cabeceiras colectivas como
"BD Banda",
"Barsowia" e
"Subterfuge". Ex presidente da Asociación Galega de Profesionais da Ilustración (AGPI), liderou a súa práctica refundación en 2003.No ano 2.005 sacou o albun
Dámsmitt con guións de Kike Benlloch, da man da editorial madrileña Dibbuks e en 2.009 funda a súa própia editorial
(Demo Editorial) e saca o seu primeiro monográfico titulado
Os Lobos de Moeche, que está tendo unha grán acollida e esta a piques de rematarse a primeira edición.
-Para comezar, como xurdíu a idea de Demo Editorial? Levo moitos anos traballando e unha das cousas que máis pereza me deu sempre e mover os meus proxectos de album polas editoriais. É obvio que hai que facelo se queres sacar adiante os teus proxectos pero existe unha segunda opción que cada vez está funcionando máis no mercado do cómic que é a autoedición onde un controla totalmente o seu produto.
Montei Demo para autoeditar Os Lobos de Moeche e intentar que ese fose un punto de partida para editar logo a outros autores que buscan un espazo no mercado.
Foi así como despois dun ano e medio saen agora O Fillo da Furia, de Manolo Poy e Miguel Fernández e Sen Mirar Atrás de Dani Montero (Premio Castelao 2009). En ambos casos trátase da súa primeira novela gráfica e para mín e unha satisfacción lanzar a autores que aínda que se estrean có seu primeiro album teñen xa un excelente nivel de traballo pero aínda non tiveran a ocasión de velo publicado ata agora.
O bo deste asunto é que como eu son autor antes que editor, sei ben das carencias que ofrecen polo xeral moitos editores, e unha delas e a falta de promoción que se lle da aos títulos.
As grandes editoriais loitan por abarcar máis espazo nas estanterías das librarías para facerse notar. Sacan unha morea de novidades e logo preocúpanse pouco por promocionalas en condicións. Unha das claves do éxito de Demo está sendo precisamente esta. Sacamos poucas cousas porque non temos capital pero os pouco que editamos o mimamos moito.
-Os Lobos de Moeche tuvo unha gran acollida, vai a tener segunda parte?
A verdade é que eu non pensaba que Os Lobos fose a ter tan boa acollida. Era unha obra que me apetecía moito facer pero en certo modo tamén é unha obra de encargo xa que participou na producción Euroeume e iso conlevaba uns condicionantes, básicamente rematalo nun breve espazo de tempo. Foi un excelente pistoletazo de saída para a editorial pero está resolto en menos páxinas do que a mín me gustaría porque había que cumprilom prazo.
Aínda así, leva varios miles de ejemplares vendidos en ano e pico que é moito para un album de bd en galego. Realmente non me esperaba que vendese tanto, foi unha sorpresa. Polo xeral as tiraxes de bd en galego non pasan de 1000 exemplares.
Non descarto unha segunda parte da que xa teño incluso pensado o argumento. Gustaríame poder empezar a facela aínda que antes teño que rematar outro album no que traballo agora.
-Hay uns días anunciouse que ibas ser un dos autores que recibirían axudas para a elaboración de Banda Deseñada da Consellería de Cultura, no teu caso Destino Hërgüss contanos de que trata esda BD?
Isto é outra cousa coa que eu non contaba e foi outra grata sorpresa. O proxecto que presentei é unha historia ambientada no meu universo particular “Planeta Mincha”.
Trátase dunha historia con compeñentes de aventura e ciencia-ficción dentro da estética que creei para Planeta Mincha. Dentro deste mundo imaxinario teño aberta unha colección en editorial Everest (Diario de Pichük) que vai destinada a público infantil pero neste caso, Destino Hërgüs, irá máis enfocada a un público xuvenil-adulto.
O Planeta Mincha ten historias para cada franxa de público.
-¿Que máis proxectos tes?Moi ao meu pesar, bastantes. Digo isto porque non dou feito todo o que me gustaría xa que teño que combinar o traballo de autor có de encargo para poder chegar a fin de mes.
Teño unha morea de proxectos, todos eles moi diferentes de guión e debuxo. Están todos encarpetados nunha estantería e en diferentes fases de proceso. De algúns teño o guión rematado, doutros incluso páxinas xa debuxadas, etc.
Outra cousa é que vaian a sair todos, xa vin morrer algún que outro, é inevitable se creas máis do que podes producir.
Vexo viable, tamén, sacar un recopilatorio con historias de mortos que fun publicando estes últimos anos en diferentes revistas e teño varios proxectos máis de xénero histórico e incluso algún album a medias con outros autores esperando a que chegue o momento.
Supoño que un autor debe ter sempre como mínimo un as na manga. Eu teño algún que outro poker pero o problema como che digo é que esta profesión é complicada e hai que ter moita paciencia e esperar a que as cousas vaian chegando para poder ensinalas túas cartas.
Por poñer un exemplo, empecei a facer os primeiros apuntes de Planeta Mincha hai uns 8 ou 9 anos e aínda están empezando a aparecer as primeiras cousas publicadas nestes dous últimos anos. Agora mesmo Planeta Mincha vaime ter ocupado unha boa tempada porque ademáis de Destino Hërgüs e a colección Diario de Pichük que fago con Everest, van a sair máis cousas.
-Colaboraches con BDBanda na maioría dos números da primeira época, nos primeiros números creaches un dos meus personaxes preferidos, Alfredo Letrina, por que decidiches acabar con As Historias de Alfredo Letrina?
Pois si que é curiosa esta pregunta. Alfredo Letrina pertence a un proxecto antigo, outro dos encarpetados. Trátase dun album de humor ambientado nun salón de cómic ficticio, nunha cidade ficticia onde eu quería facer unha crítica humorística sobre o ambente que se xenera nos festivais de banda deseñada. A idea xurdiu nunha época na que eu ía a todos os salóns estatais e pensei que facer algo así retratando os diferentes esterotipos que un se encontra nestes sitios sería divertido. Probei a facer un par de historias curtas con Alfredo Letrina para buscar o estilo de debuxo. Alfredo era un dos personases desta especie de comedia coral. As páxinas saíron publicadas nun par de números de BD Banda e tamén saiu outra no Fanzine das Xornadas de Ourense, logo cambiei a facer outras cousas. Estamos falando dun momento no que para mín participar en BD Banda estivo moi ben porque permitíame probar cousas novas e cambiar de rexistro en cada número experimentando vías polas que logo tirar. Nunca descartei a posibilidade de retomalo proxecto pero aínda non chegou o momento. O que teño claro é que agora Alfredo gañaría bastante porque cós anos uno vai evolucionando e pulindo o estilo e cando vexo esas historias sei que a día de hoxe poderían estar moito mellor realizadas.
-Crés que se pode vivir expresamente da BD en Galicia?Rotundamente non. É algo combinable coa profesión de ilustrador pero en exclusividade e prácticamente imposible. Podes sacar uns extras facendo albumes de encargo pero a obra de autor é sempre unha aposta persoal coa que só gañas cartos se tes a sorte de facer un bombazo e iso é moi complicado de conseguir. Na obra de autor polo xeral o que ganas é o porcentaje de dereitos de autor que che corresponda e se o album non vende, o vendido eres ti. É o risco que corremos os autores por iso convén traballar moito e ser autocríticos.
-Como ves a situación do cómic en Galicia/España?
A nivel de lectores bastante ben. A nivel de editores mellor que nunca, pero sen deixar de especificar que prácticamente todas as iniciativas editoriais en Galicia parten dos propios autores, como no meu caso.
En canto ao panorama de autores está nunha época dourada na que entramos hai uns anos e aínda non saimos. Espero que a cousa dure moitos anos máis. Agora ben, a nivel de mercado aínda hai que traballar moito se queremos que algún día se poida vivir disto en exclusiva xa que de momento segue a ser unha utopía pero non só en Galicia e España, tamén en moitos outros países a excepción de catro ou cinco que teñen un mercado de cómic consolidado como Francia, Bélxica, Xapón ou EEUU.
-Entre todas las revistas, fanzines, ... nos que colaboraches o máis recente é o Fanzine Galego Sinónimos de Lucro( tiven que poñelo de ejemplo por puro peloteo ), no que che quedou o termino "padrino" despóis de facer á introdución do Nº 00, como ves esta forma de auto-edición?, ninguén mellor ca ti qu acabas de autoeditar Os Lobos De Moeche. Creo que é a mellor maneira de empezar para abrir espazo profesionalmente. Eu tamén empecéi así hai uns 20 anos. Dalgún xeito nos fanzines que facía daquela está tamén a miña orixe como editor ademáis de como autor. Tes que empezar apostando por ti mesmo porque senón é difícil que un editor o faga cando estas empezando, a non ser que sexas un prodixio deses dos que sae un cada 50 anos.
Obviamente de facer un fanzine cós amigos a plantexarse un proxecto editorial hai algo de distancia pero o primeiro pode servir de práctica para máis adiante dalo paso a profesionalizarse como editor.
Outra das cousas a favor da autoedición, é que o propio autor controla ao 100% o seu produto, e iso asegúrache que todo vai a sair como un quere sen ter que ceder ante as posibles esixencias dos grandes grupos editoriais.
Eu veño da cultura hardcore punk, a música e parte da miña motivación na vida e dentro da filosofía hardcore predomina o “do it yourself”, que consiste e facer as cosas ti mesmo de xeito que poidas controlar o que queres facer ou contar sen que sexa manipulado por factores externos.
-Pra rematar, ¿qué consellos lle darías a alguén que esta comezando e quere abrirse un oco neste mundillo? Supoño que algunhas pautas a seguir que a mín funcionáronme ben. Ser perseverante, traballar moito, ser paciente, non desistir aínda que as cousas as veces saian mal, presentarse a concursos para autores noveis, facer o teu propio fanzine para ir dándolle saída ao que vas facendo e darche a coñecer. Tamén é importante intentar enfocalos estudos cara á profesión se realmente tes claro que queres vivir disto. Agora mesmo en Galicia pódese facer xa a rama de ilustración en escolas de arte, por exemplo.
Hai outra cousa que hai que ter, autocrítica. Ser capaz de recoñecer cando fas as cousas mal e analizar porque para intentar melloralas.
Pero o máis importante e ter claro que queres vivir disto e aceptar que iso conleva un sacrificio como tamén o leva adicarse a un deporte ou a calqueira outra profesión especializada das que non é doado vivir sen terlle adicado anos enteiros da túa vida.
